|
Savoir vivre wobec osób niepełnosprawnych.
Część 2 Osoby głuche i niedosłyszące.
Przedstawiam drugą część z cyklu artykułów dotyczących
Savoir Vivre w stosunku do osób niepełnosprawnych. W tej
części przedstawię jak stosownie zachowywać się w momencie spotkania
z osobą głuchą bądź niedosłyszącą.
Pierwsza część dotyczyła kontaktów z osobami
niewidomymi oraz niedowidzącymi. Można ją znaleźć na tym linkiem.
Parę lat temu, w swojej krótkiej karierze sprzedawcy
kredytów, spotkałem się z osobami głuchymi. Trzyosobowa
rodzina, chciała kupić nowy samochód na kredyt. Nie jest
trudno wyobrazić sobie, że zadanie w pierwszej chwili wydawało mi się
prawie niewykonalne. Dla każdego, kto nie ma styczności z kredytami,
na co dzień, nie jest to sprawa łatwa. Druczki, kruczki tony
papierów, oświadczenia, zaświadczenia, wszystkie te zawiłości
nawet dla kogoś pełnosprawnego są pewnego rodzaju czarną magią.
Trzeba było wiele razy powtarzać te same zdania, żeby klient
zrozumiał. Jak to zrobić, jeżeli klientem jest osoba głuchoniema?.
Przecież jej też się należy pełna i wyczerpująca informacja na temat
tego kredytu. Musi dokładnie zrozumieć wszystkie pułapki, jakie się
wiążą z takim zobowiązaniem. Niestety żadna szkoła ani studia nie
przygotowała mnie na takie spotkanie. Pracodawca też nie miał
pojęcia, co zrobić, żeby wszyscy byli zadowoleni. Z perspektywy czasu
wiem, że popełniłem wtedy kilka błędów, jednak szczęśliwa
rodzina odjechała nowiutkim samochodem.
Od czego wtedy powinienem zacząć? Przede wszystkim od
zorientowania się, jaki sposób komunikacji osoba głucha
preferuje.
Nie znam języka migowego, zresztą nie wszystkie osoby
niedosłyszące znają ten język. Część takich osób potrafi
doskonale odczytywać wypowiedzi z ust rozmówcy. (Dopiero po
chwili się zorientowałem, że lepiej będzie nie "mówić do
kartki" tylko powoli artykułować każde słowo wprost do mojego
niedosłyszącego klienta). Po kilku nieudolnych próbach,
dogadania się zacząłem niezrozumiałe terminy zapisywać po prostu na
kartce i to był strzał w dziesiątkę.
Mowa osób głuchych często jest mało wyraźna i bez treningu
w słuchaniu czasami jest bardzo ciężko cokolwiek zrozumieć. Dlatego
też na samym początku naszych kontaktów zwykła kartka okazała
się niezastąpiona. Później nauczyłem się, rozumieć oraz mówić
w sposób trochę głośniej niż zazwyczaj oraz dużo wolniej.
Ważne jest to żeby nie krzyczeć ani mówić jakoś szczególnie
głośno, po prostu to nic nie zmieni w jakości komunikatu. Trzeba też
pamiętać o stosowaniu, krótkich zdań. Jedno zdanie, jedna
informacja. W najprostszy możliwy sposób tak jakbyś mówił
w obcym dla siebie języku. Nie staraj się też w jakiś szczególny
sposób artykułować poszczególnych głosek, możesz
zniekształcić odbiór komunikatu. Jeżeli będziesz do tego
utrzymywał kontakt wzrokowy, nie jest głupim pomysłem pomaganie sobie
gestami i mimiką. Jak przy tym będziesz cierpliwy, na pewno się
dogadacie.
Jeżeli wiesz, że czeka Cię rozmowa z osobą niedosłyszącą na
przykład chcesz ją zatrudnić w swojej firmie, pamiętaj, żeby rozmowa
odbywała się w sprzyjających warunkach. Sala wypełniona po brzegi
różnymi ludźmi, biuro gdzie dzwonią telefony nie jest
najlepszym rozwiązaniem. Postaraj się, aby rozmowa odbyła się w jak
najcichszym pomieszczeniu, najlepiej "jeden na jeden".
Twoja twarz powinna być dobrze oświetlona, przecież ktoś może
zechcieć z niej czytać. Niestety to jest sytuacja idealna, gdzie
możemy się przygotować do rozmowy. Są sytuacje gdzie jest po prostu
głośno, gdzie rozmawia między sobą kilka osób. Osoba głucha
widzi wtedy te osoby pod różnymi kątami, co chwilę ktoś inny
mówi, często w inny sposób od poprzednika, czasami
bardzo szybko, może po prosi nie widzieć twarzy i nie odczyta
komunikatu. Wtedy można stając "twarzą w twarz" krótko
streścić taką rozmowę osobie głuchej.
Osoby głuche wiedzą, że ich komunikat może być niewyraźny. Nie bój
się pytać, do skutku, aż zrozumiesz. Osoby głuche są na ogół
przyzwyczajone do konieczności dłuższego wyjaśniania.
Podsumowując:
1. Osoba głucha musi zobaczyć, że chcesz przekazać jej komunikat.
W tym celu dynamicznie zamachaj ręką, delikatnie dotknij ramienia lub
przedramienia. Możesz poprosić osobę stającą bliżej żeby pomogła
zwrócić na ciebie uwagę.
2.Zorientuj się jak Twój rozmówca chce się
komunikować – czy czyta z ust, czy woli przeprowadzić rozmowę
zapisując komunikaty na kartce.
3. Rozmawiaj face to face, pamiętaj, żeby Twoja twarz była dobrze
widziana.
4. Nie odwracaj się w trakcie mówienia, nie mów też
"do kartki", którą masz na biurku.
5. Staraj się przeprowadzać rozmowę w cichych pomieszczeniach.
6. Pamiętaj, żeby mówić jak najprostszymi zdaniami, unikać
nietypowych terminów i slangu.
7. Utrzymuj kontakt wzrokowy. Wspieraj wypowiedzi gestami i
odpowiednią mimiką.
8. Jeżeli rozmowa toczy się w większej grupie możesz ją streścić w
kilku zdaniach już bezpośrednio.
9. Jeśli nie zrozumiałeś, co chciał przekazać Ci Twój
rozmówca – poproś o powtórzenie.
10. Cierpliwość i życzliwość to często więcej niż połowa sukcesu.
Opracowałem na podstawie własnych obserwacji oraz broszurki
wydanej przez Uniwersytet Warszawski, Biuro ds. Osób
Niepełnosprawnych, Jak zachować się wobec osoby
niepełnosprawnej czyli krótka lekcja savoir vivre. Warszawa
2008
Artur Olędzki {Gapiart}
POZOSTAŁE CZĘŚCI
Część 1 Niewidomi i niedowidzący
Część 3 Osoby niepełnosprawne ruchowo
|
